We leven in een bijzondere tijd: nog nooit was zo veel informatie voor zo veel mensen bereikbaar. In deze rubriek wil ik enkele links noemen naar sites die mij erg aanspreken en passen binnen de thema’s van de andere rubrieken.
Inhoudsopgave van de onderstaande links
1 Hulp van het Nederlands Bijbelgenootschap bij het lezen van de Bijbel
2 Documenten van de RKK, PKN en GKV
3 Het nieuwe Liedboek, met zettingen voor orgel; improvisaties op de Psalm-melodieën
4 De Digitale Bibliotheek van de Nederlandse Letteren
5 Schilders: van Pieter Brueghel tot Vincent van Gogh; inwijding van Gaudi’s Sagrada Familia in Barcelona
6 Werken van Bach:Jesu bleibet meine Freude; duet tussen Jezus en de ziel in Cantate 21; All of Bach
7 Allegri: ‘Miserere’
8 Pergolesi: ‘Stabat mater’; Russisch Kontakion tijdens de begrafenis van prins Philip
9 Lauridsen: ‘O magnum mysterium’
10 Napolitaans slaapliedje voor Jezus, gezongen door Jaroussky
11 Purcell: Sound the trumpet, en Pachelbel: Canon en gigue
12 The Klezmatics: Schnirele, Perele – over de komst van de Messias
1
Wie digitaal verschillende bijbelvertalingen wil raadplegen, kan terecht bij een site van het Nederlands Bijbelgenootschap (NBG). Daarop zijn ook toelichtingen en illustraties te vinden en eveneens bijbelse afbeeldingen uit de Nederlandse beeldende kunst.
Zie: debijbel.nl
Elke bijbelvertaling roept vragen op waarom zo is vertaald en niet anders. Om de lezers van de Nieuwe Bijbel Vertaling (NBV) te informeren, geeft het NBG bij vele teksten een toelichting.
Zie: NBV-vertaalaantekeningen
Voor wie zich wil verdiepen in vertaaltechnische zaken, kan terecht in het blad ‘Met andere woorden’ van het NBG.
Zie: Het blad
2
Er zijn vele kerkelijke sites die informatie geven over wat binnen de desbetreffende kerk van belang is.
Voor de Rooms-Katholieke kerk, zie bijvoorbeeld: RKK-documenten
Voor de Protestantse Kerk Nederland, zie: PKN-dienstboek
Voor de Gereformeerde Kerken Vrijgemaakt, zie: Belijdenissen en GKV-formulieren
3
Het ‘Liedboek voor de Kerken’ uit 1973 heeft een opvolger: 25 mei 2013 is het nieuwe ‘Liedboek – zingen en bidden in huis en kerk’ gepresenteerd. Een aparte site houdt ons op de hoogte, met daarop o.a. diverse registers.
Zie: Liedboek 2013
Intussen bestaat er van veel liederen een zetting voor orgel door Henk Lemckert.
Zie: Zettingen
Wie een liefhebber is van de melodieën van het Geneefse Psalter en van het orgelspel van de improvisator Sietze de Vries, kan zich laven aan de site: Alle Psalmen
4
Een ander gebied wordt bestreken door de ‘De Digitale Bibliotheek voor de Nederlandse Letteren’ (DBNL). Op de site daarvan kun je de complete werken van Joost van den Vondel en Guido Gezelle raadplegen maar ook werk van theologische auteurs als Bavinck en Schilder en uitgaven als de Statenvertaling en Datheens psalmberijming.
Zie: DBNL
5
Surfend op internet kom je ook op het gebied van beeldende kunst een schat aan materiaal tegen. Ik beperk me tot enkele youtube-links:
Pieter Brueghel
Jheronimus Bosch
Johannes Vermeer
Barend Cornelis Koekkoek
Vincent van Gogh
Als toegift: beelden van de inwijding van Gaudi’s kerk in Barcelona in 2010: Sagrada Familia
6
Op Youtube staan vele prachtige uitvoeringen van prachtige muziek. Enkele wil ik met u delen. Allereerst Bach (1685-1750).
Beroemd is het koraal ‘Jesus bleibet meine Freude’ uit Cantate 147, met als tekst:
Jesus bleibet meine Freude, / Meines Herzens Trost und Saft,
Jesus wehret allem Leide / Er ist meines Lebens Kraft.
Meiner Augen Lust und Sonne, / Meiner Seele Schatz und Wonne;
Darum lass ich Jesum nicht, / aus dem Herzen und Gesicht.
Zie: Bach, Jesus bleibet meine Freude
Ontroerend is het duet tussen Jezus en de ziel uit Bachs Cantate 21, waarbij Jezus de zichzelf-veroordelende mens met zijn liefde weet te overtuigen.
Zie voor de tekst: Bach, Duet Jezus en de ziel
Zie: Bach, Duet Jezus en de ziel (zonder live-beelden)
Wie niet genoeg kan krijgen van Bach kan sinds mei 2014 terecht op de site ‘All of Bach’, waar in de komende jaren alle werken van Bach beschikbaar komen, in geluid en beeld én met informatieve teksten – een initiatief van Jos van Veldhoven, (nu ex-)dirigent van de Nederlandse Bachvereniging.
Zie: Alle werken van Bach
7
Een beroemd Miserere (in protestantse bijbels: psalm 51) is van Allegri (1582-1652), gezongen door de Tallis Scholars.
Zie voor de tekst met vertaling: Miserere
Zie: Allegri, Miserere
8
Aangrijpend is het Stabat mater van Pergolesi (1710-1736), hier het eerste couplet, gezongen door sopraan Kirkby en countertenor Bowman, met als tekst:
Stabat mater dolorosa / iuxta crucem lacrimosa,
Dum pendebat filius.
(De diepbedroefde Moeder / stond wenend bij het kruis
terwijl haar Zoon daar hing)
Zie: Pergolesi, Stabat mater
Tijdens de inhoudsvolle én stijlvolle begrafenis van prins Philip d.d. 18 april 2021 was voor mij het meest ontroerende muziekstuk een Russisch Kantakion uit Kiev (Hymn 526 uit ‘The New English Hymnal’).
Zie: Hymn, met als tekst:
Give rest, O Christ, to thy servant with thy Saints:
where sorrow and pain are no more;
neither sighing, but life everlasting.
Thou only art immortal, the Creator and Maker of man:
And we are mortal, formed of the earth, and unto earth shall we return.
For so thou didst ordain, when thou createdest me, saying,
Dust thou art, and unto dust shalt thou return.
All we go down to the dust; and, weeping, o’er the grave,
we make our song: Alleluia, Alleluia, Alleluia.
Give rest, O Christ, to thy servant with thy Saints:
where sorrow and pain are no more;
neither sighing, but life everlasting.
( Russian Kontakion of the Departed. Translated William John Birkbeck, 1859–1916
Kiev Melody, arranged by Sir Walter Parratt, KCVO, 1841–1924 )
9
Vrij recent is van Morten Lauridsen (1943): O magnum mysterium, met als tekst:
O magnum mysterium et admirabile sacramentum,
ut animalia viderent Dominum natum, jacentem in praesepio!
Beata Virgo, cujus viscera meruerunt portare Dominum Christum. Alleluia.
(O groot mysterie en wonderbaarlijk sacrament
dat dieren de pasgeboren Heer mogen aanschouwen liggend in een kribbe.
Gelukkig maagd, wier schoot het waard was Christus de Heer te dragen. Halleluja)
Zie: Lauridsen, O magnum mysterium
10
Treffend is het Napolitaans slaapliedje voor het kind Jezus uit plm. 1635, gezongen door de countertenor Jaroussky.
Zie voor de tekst met vertaling: Napolitaans slaapliedje
Zie: Napolitaans slaapliedje
11
Prachtig is ook het duet ‘Sound the trumpet’ van Purcell (1659-1695), gezongen door Bowman en Chance, twee countertenors, met als tekst:
Sound the trumpet, till around
You make the list’ning shores rebound,
On the sprightly hautboy play
All the instruments of joy
That skilful numbers can employ
To celebrate the glories of this day.
Zie: Purcell, Sound the trumpet
Ten slotte een instrumentaal stuk: de canon en gigue van Pachelbel (1653-1706), voor drie violen en basso continuo.
Zie: Pachelbel, Canon
12
Een totaal ander genre is het nummer Shnirele perele over de komst van de Messias, gezongen door de joods-amerikaanse klezmerband The Klezmatics in 2004 in het centrum van Berlijn.
Zie voor de Jiddische tekst met Engelse vertaling: Shnirele perele
Zie: The Klezmatics, Shnirele perele